UPV/EHU: JAZARPENIK GABEKO IRLA?

A25: AMAITU DA! UPV/EHUn EMAKUMEEN AURKAKO INDARKERIAREN IKUSEZINTASUNA

¡KONTATU EGINGO DUGU!

 

2023ko A25ean, CCOOk emakumeen aurkako indarkeria bere adierazpen guztietan eta bere osoan salatzen dugu. Izan ere, ultraeskuindarren negazionismoaren aurrean, badakigu indarkeria jasanezin hori emakumeen eta gizonen arteko egiturazko desberdintasunen adierazpen krudelena dela, eta tristeki hedatuta dagoela.

CCOOk sexu-jazarpenaren eta sexuan oinarritutako jazarpenaren aurkako borroka gure ekintza sindikal iraunkor eta sistematikoaren funtsezko elementutzat jotzen dugu genero-indarkeriako adierazpen guztien, horien kausen eta horien ondorioen aurka, batez ere lan-eremuan.

A25ean, CCOOn AMAITU DA! UPV/EHUra eramatearen aldeko apustua egiten dugu, eta arreta sexu-jazarpenean eta sexuan oinarritutako jazarpenean jartzen dugu, lan-eremuan hedatuen dagoen genero-indarkeria baita. Nahiz eta datuek adierazten duten Espainian 1,5 milioi emakume inguruk jasan dutela sexu-jazarpena lanean, ezkutuan dagoen errealitate bat da, non biktima diren emakumeak seinalatuta eta bakarrik sentitzen diren askotan, nahiz eta aurten Rubiales kasu eskandalagarriak sexu-jazarpena agenda publikoan jarri duen, komunikabideetan egindako jarraipenarekin hori ikusarazten eta gizarte-tolerantzia hausten lagunduz.

UPV/EHUko emakume langileok indarkeriarik eta jazarpenik gabeko paradisiako uharte batean bizi al gara?

 

2019ko emakumeen aurkako indarkeriari buruzko makroinkestaren arabera, Espainian 2 emakumetik ia batek ( % 40,4k) sexu-jazarpena jasan du bere bizitzako uneren batean. Ehuneko horretatik, % 17,3k dio erasotzailea lan-inguruneko gizona izan zela, eta, beraz, emakumeen aurkako 5 erasoetatik ia 1 lantokian gertatzen dela.

Egin ditzagun kontuak: Gardentasunaren Atarian argitaratutako azken datuen arabera, UPV/EHUn 2.897 emakumek lan egiten dute irakasle eta ikertzaileen artean, eta 1.209 emakumek, TEKAZEL gisa, guztira 4.106 emakume. Makroinkestako datuak estrapolatuz gero, emakume horien % 40k (1.624) sexu-indarkeria edo -jazarpenen bat jasan dute bizitza osoan. Horietatik, % 17,3 lantokian gertatzen badira, 281 emakumek jasan dute sexu-indarkeriaren bat UPV/EHUn lan egiten zuten bitartean.

Aitzitik, UPV/EHUko Berdintasunerako Zuzendaritzak emandako datuak bestelakoak dira. Genero-indarkerien aurkako protokoloa abian jarri zenetik egindako memorietan, 2018tik 2022ra arte jakinarazitako kasuak ikus ditzakegu.

 

 Egia izan nahi dugu UPV/EHUn jazarpenetik libre gaudela, baina oso inuzentea litzateke ondorio hori ateratzea. Susma dezakeguna da, egia esan, sexu-jazarpena edo sexuagatiko jazarpena jasaten duten emakume gehienek ez dutela UPV/EHUren protokoloa erabiltzen eta ez dutela salatzen.
Kausa posible bat izan liteke sexuagatiko jazarpena zailagoa dela hautematen jazarpen sexua baino. Izan ere, biak ala biak erabat diskriminatzaileak diren arren, sexuagatiko jazarpena pertsonaren sexuagatik iraintzea, umiliatzea eta beldurtzea da. Portaera hori sarritan oharkabean pasatzen da jasaten dutenentzat, gehienbat emakumeentzat, ez baitute hala identifikatzen, eta ez baitute salatzen.

CCOOn isiltasun-espiral hori hautsi nahi dugu, askotan indarkeria mota hori, ezezaguna izanik ere, inguratzen duena. Gainera, unibertsitate-eremuan oraindik ere bizirik dirauen hierarkia zaharraren inertzia gehitu behar da, autoritarismoan oinarritutako botere-harremanekin. Izan ere, UPV/EHUko zifrek desberdintasuna agerian uzten jarraitzen dute:

• Berdintasun Zuzendaritzak emandako datuen arabera, 2022an emakume katedradunak % 27,51 ziren eta emakume osoak % 18,92. Bestalde, bitarteko lan-legepeko irakasleen % 57,73, kateko kate-mailarik ahulena, emakumeek osatzen dute.

• TEKAZELen kasuan, emakumeak gehiengoa badira ere, behin-behinekotasun-maila oso handia da, eta frogatuta dago lan-prekarietatea jazarpenaren biktima izateko arrisku-faktore garrantzitsua dela.

 

Emakume batzuek jazarpena jasaten dute lanean, eta ez dute salatzen, errepresalien eta beren ibilbide profesionaleko ondorioen beldur direlako. Nola salatu jazarpen-egoera bat zure lanpostua eta lanbide-sustapena salatuaren edo lankideen mende daudenean?

Gai hori korapilatsua da, baina CCOOk, sindikatu feminista den aldetik, ZERO TOLERANTZIA eskatzen du edozein indarkeria matxistaren aurrean lantokietan eta lantokietatik kanpo. Gizarteak Amaitu da! esan die duela urte batzuk normaltzat jotzen ziren eta gaur egun onartezinak diren jarrerei. Errealitate hori UPV/EHUri ere jakinarazi behar zaio, eta, horregatik, beharrezkoa da Ikusaraztea, Kontzientziatzea, Prebenitzea eta Salatzea.

 

Nola jakin zure lanpostuan sexuagatiko jazarpena jasaten ari zaren?

 

Egiaztatu egoera horietakoren bat gertatzen zaizun:

• Ikastaro, baimen, lizentzia eta eskubideak ukatzen dizkizute.
  

• Normalean, zure lana edo gaitasunak deskalifikatzen dituzte.

• Erantzukizun txikiagoko lanpostu bat esleitzen dizute edo zure gaitasun profesionalaren edo gaitasunen azpitik lan egiten duzu.

• Zure erabaki profesionalak auzitan jartzen edo desautorizatzen dituzte beste pertsona batzuen aurrean modu iraingarrian.

• Ez dizute zereginik esleitzen edo eskatzen dizkizutenak alferrikakoak dira.

• Barne-prestakuntzarako eta lanbide-sustapenerako sarbidea zailtzen dizute.

• Zure ahaleginak eta lorpenak minimizatzen dituzte eta zure akatsak puzten dituzte.

• Genero-aurreiritzietan oinarritutako iruzkin sexistak egiten dizkizute (txantxak, isekak, txisteak), eta zure bizitza pribatuari eraso egiten diote.

• Haurdunaldiari, amatasunari edo edoskitzeari buruzko mespretxuzko iruzkinak jasotzen dituzu.

• Kokapena aldatzen dizute besteengandik bereizteko.

• baztertu egiten zaituzte, isolatu egiten zaituzte.

• Zure osasun fisiko eta psikikoari eragiten dioten jarduerak jasaten dituzu (oihuak, irainak, mehatxuak).

Egoera horietakoren batean bazaude, CCOOko Atal Sindikalarekin harremanetan jar zaitezke sexu-jazarpeneko edo sexuan oinarritutako jazarpeneko egoerak salatzeko prozesuan laguntzeko.

 Azaroaren 25ean AMAITU DA! esaten dugu. Emakumeok esaten dugu, baina baita sindikatu honetako gizonek ere, indarkeria matxisten aurkako borroka helburu komuna baita. Horregatik, Sexu Jazarpenaren eta Sexuagatiko Jazarpenaren Behatokia indartu dugu. Tresna sindikal berria da, eta urtebete darama herritarren eta CCOOko ordezkarien zerbitzura lanean.

 

UPV/EHUn, konta dezagun!