SU ARTIFIZIALAK PARISEN, ITZALAK ETXEAN
Azken egunotan ikusten ari gara nola UPV/EHUko Errektorea Parisen izandakoaren harira adierazpenak egiten ari den komunikabideetan. CCOO sindikatutik kritikatu nahi dugu UPV/EHUko zuzendaritzak kanpoko talentua erakartzeko planetan eta adierazpenetan ahaleginak egiten dituen bitartean, bere langile propioak ahaztu eta sistematikoki prekarizatzen dituela, egunero ikerketari eta irakaskuntzari gero eta baldintza zailagoetan eusten dietenak. Nola uste du UPV/EHUk AEBtako talentua erakartzea edo Europako unibertsitate onenekin lehiatzea, hemen daudenak ahazten eta prekarizatzen dituzten soldata eta lan-baldintzekin?
Disonantzia hori are nabarmenagoa da gogora ekartzen badugu unibertsitateak berak 2023ko abenduaren 14an onartu zuela bere UPV/EHUren NAZIOARTEKOTZE PLANA 2023-2026. Plan hori, nahiz eta asmo onez beterik egon "nazioarteko talentua erakartzeko eta zaintzeko estrategiak diseinatzeari" eta "programa propioak eta kofinantzaketa-programak sustatzeari" dagokienez, Ikerbasque programa ardatz nagusitzat hartuta eta ikertzaileen lan-baldintzak hobetzeko HRS4R estrategia europarra bultzatzeko konpromisoarekin, hipokresiaren erakusgarri mingarria eta marketing ariketa hutsa bihurtzen da, gertakariei erreparatuz gero.
1. IIPentzako Soldata Duinak: CCOOren Proposamena Errealitatearen Aurrean.
Onartezina eta ulertezina da UPV/EHUko IIPek, goi-mailako kualifikazioa duten eta ezagutzaren sorkuntzarako eta transmisiorako ezinbestekoak diren langileek, aurreko hezkuntza-etapetako irakasleek baino oinarrizko soldata txikiagoak jasotzea. Egoera hori iraingarria da, ez dator bat ez eskatutako prestakuntzarekin ezta betetako eginkizunekin ere, eta benetako lehiakortasunetik urruntzen gaitu.
Bidegabekeria horren aurrean, CCOOk IIPen ordainsariak duintzeko proposamen zehatz eta anbiziotsu bat aurkeztu du. Gure proposamenak IIPen lana behar bezala parekatu eta aitortzea du helburu, erakarpen-gune izateko edozein asmotarako oinarri justu bat ezarriz. UPV/EHUri exijitzen diogu funtsezko gai honi lehentasunez heltzea. Proposamenaren laburpena argazkian klik eginez ikus dezakezu (soldatak 2025era eguneratzeko zain).
2. Lanbide-Karrera Bahituta: Sustapenaren Labirintoa UPV/EHUn.
Errektoreak Parisen aldarrikatzen duen "ikerketa askea" eta "proiektuak askatasunez garatzea", edo Nazioartekotze Planean aipatutako HRS4R estrategiaren "lan-baldintzak hobetzeko" promesak, ironia mingots bihurtzen dira IIP GUZTIEN lanbide-sustapenerako gaindiezina den oztopo-hesiaren aurrean. UPV/EHUk sistematikoki blokeatzen du Irakasle Oso, Katedradun eta, are larriago, Ikerketa Irakasle figurarako progresioa, ANECA eta Unibasq-en egiaztapen ofizialak aintzat hartu gabe, horiek baitira gaitasunaren kanpoko baliozkotze objektiboa.
Promozioiari Uko Egitea: CCOOk ulertzen du sustapena lanbide-karreraren berezko eskubidea dela, ez mesede bat. UPV/EHUk, ordea, sistematikoki oztopatzen du.
Muga Arbitrarioak eta Nahitako Opakutasuna: Benetako beharrei edo egiaztatutako IIP kopuruari erantzuten ez dioten zenbakizko mugak (ratioak, saileko plazak) ezartzen dira, barne-lehiakortasun kaltegarria ("zatitu eta irabazi") eta urteetako, are hamarkadetako, itxaronaldi onartezinak sortuz. Itxaroten dauden IIP egiaztatuen zerrenda publiko eta zentralizaturik ez egotea, arazoaren benetako magnitudea ezkutatzen duen nahitako opakutasunaren erakusgarri da.
IDP Kolektiboa, Limboan: Figura honen definizio eza eta arau-garapen falta, IIPen Errektoreordetzak eta CPUk (Unibertsitateko Irakasleen Batzordea) egindako azken interpretazio murriztaileekin batera –aurretiko LEP akordioak baliogabetzera iritsi direnak–, haien sustapena bidegabeki blokeatzen dute eta plaza didaktiko urrietarako lehia desleialera behartzen dituzte. CCOOk haien eskubide guztiak eta sustapen-bide argi eta justu bat aitortzearen alde borrokatzen jarraitzen du. CCOOren presioari eta lanari esker, IIDek oinarrizko eskubideak, hala nola bosturtekoak erregulartasunez aitortzea, finkatu ahal izateko zain gaude, unibertsitatearen utzikeriaren aurrean aldarrikapen historikoa izan dena.
Desoreka: Egonkortzeari neurrigabeko lehentasuna eman zaio sustapenaren kaltetan, urte asko egiaztatuta eta itxaroten daramatenekin konparaziozko bidegabekeria sortuz.
Desmotibazioa eta Talentuaren Ihesa: Politika honek desmotibazio sakona sortzen du, "bigarren mailako langile" izatearen sentimendua eta erakundearekiko desatxikimendua, ondorioz daukagun talentuaren ihesarekin.
UPV/EHUren Aberaste Bidegabea: Unibertsitateak agentzia ebaluatzaileek kanpotik aitortutako maila duen IIP batek sortutako prestigioaz eta emaitzez (proiektuak, argitalpenak) etekina ateratzen du, baina dagozkion kategoria eta ordainsaria ukatzen dizkio.
Benetako Borondate Politikorik Eza: CCOOk errektoretza-taldearen aldetik arazo honi egiturazko moduan heltzeko benetako borondaterik eza sumatzen du. Aldaketa erradikala exijitzen dugu: zenbakizko mugak kentzea, erabateko gardentasuna, eta egiaztapena izatea plaza sortzeko eragile bakarra. Bikaina den UPV/EHUk Valentziako Unibertsitatearen sustapen-politikaren adibidea jarrai lezake; bertan, IIPak Katedradun gisa egiaztatzen direnean, halakotzat ordaintzen zaie behin-behinean izapidea formalizatu arte.
3. Ikertzaileak: Prekarietate Ekosistema Bat "Nazioartekotze Planaren" Fatxada Distiratsuaren Azpian.
UPV/EHUren 2023-2026 Nazioartekotze Planak, talentua erakartzeko eta "zaintzeko" eta baldintzak hobetzeko (HRS4R) enfasiarekin, talka egiten du ikertzaileen errealitatearekin:
Doktoretza Aurreko Ikertzaileak: Soldata-hobekuntza txiki batzuk iragarri berri diren arren, CCOOk urtetan salatu duen soldata-eskala bikoitz onartezina mantentzen da eta luzaroegi mantenduko da. Estatuko deialdietako langileek soldata nabarmen hobeak jasotzen dituzte, lehen urtetik, Eusko Jaurlaritzaren edo UPV/EHUren beraren deialdietakoekin alderatuta. Hasierako diskriminazio horrek negatiboki markatzen du ikerketa-karreraren hasiera. Euskadi eta UPV/EHU "Madril"ekiko atzean geratzen dira.
Doktoretza Ondoko Ikertzaileak (orokorra): UPV/EHUk Auzitegi Gorenaren epaia bete gabe jarraitzen du, zeinak doktoretza ondoko ikertzaile GUZTIEI, gutxienez, Irakasle Agregatuaren soldata ordaintzera behartzen duen . Betebehar hori ez betetzea kolektibo honenganako eta erabaki judizialekiko errespetu faltaren beste adierazgarri bat da. Ez EAEko Auzitegi Nagusiaren epaia ezta Gorenarena ere ez dira nahikoak izaten ari.
Margarita Salas eta María Zambrano Ikertzaileak: Langile hauek gupidarik gabe tratu txarrak jasan dituzte hasieratik, beren soldatetatik nagusiaren kuota legez kanpo kenduta [2, 3. or.]. UPV/EHU Estatuko azken unibertsitateen artean geratzen ari da legez kanpo kendutako kopuru horiek itzultzen. Gainera, CCOOk Errektoretzarako Hautagaitzei Zuzendutako Gutun Irekian salatzen duen bezala, ez da ezer egin talentu hori atxikitzeko; zoritxarrez, kontratuak amaituta ikusita, orain bizimodua bilatu behar dute, askotan, beste lurralde batzuetan. CCOOk talentua UPV/EHUn atxikitzeko plan bat exijitzen du.
UPV/EHUk kontratatutako Ikerbasque Ikertzaileak: Ikerbasque programa Nazioartekotze Planaren erakarpen-estrategian "bereziki" nabarmenduta egon arren, aterki horren pean UPV/EHUk kontratatzen dituenen errealitatea tamalgarria da:
Ikerbasquerekiko Esparru Hitzarmena Gobernu Kontseiluan onartu zen, ordezkaritza sindikalarekin inolako negoziaziorik gabe, arau-hauste nabarmena.
UPV/EHUk baldintza prekarioak eta zalantzazkoak ezartzen dizkie ikertzaile finkatuei (Professor eta Associate kategoriak).
UPV/EHUko langile hauei ez zaizkie hirurtekoak ezta seiurtekoak ere aitortzen.
Ikerbasque Fellow-ak (Bisitariak) joan den apirilean hasi ziren beren kontratuak legez kanpoko bihurtzen, LOSUk ezarritako 2 urteko gehienekoa gainditzean. Negoziatu beharrean, UPV/EHUk egoera partxeatzera mugatu da irtenbide negoziaturik gabe, segurtasun juridiko izugarria sortuz. Hau al da Planak agintzen duen "talentuaren zaintza"?
Marie Curie Ikertzaileak: Soldata-diskriminazio nabarmena jasaten dute, enplegatu publiko guztiei dagozkien soldata-igoerak ez zaizkielako aplikatzen, Auzitegi Gorenaren epaiak urratuz. Gainera, eta nagusiaren kuotaren kenketarekin nolabaiteko paralelismoan, legez kanpo kentzen zaie soldatatik ITZARRIrako ekarpena, UPV/EHUk bere gain hartu beharko lukeen soldata-murrizketa eraginez.
Hau gutxi balitz bezala, UPV/EHUk, oraingoz, epai judizialak (ikertzaileen seiurtekoak, besteak beste) ez betetzeko eta prekarietatea betikotzen duten kontratu-figurak desegoki erabiltzeko politika orokorra mantentzen du. Non geratzen da hemen Nazioartekotze Planaren HRS4R estrategiak aldarrikatzen duen baldintzen hobekuntza?
Koherentzia eta Errespetua Exijitzen Dugu: Plan Huts Gutxiago eta Benetako Irtenbide Gehiago UPV/EHUn.
CCOO sindikatutik UPV/EHUko errektoretza-taldeari exijitzen diogu unibertsitate honen errealitatearekin alderatuta hutsalak diruditen nazioartekotze planei buruzko kanpaina mediatiko honetan ahalegin gutxiago egiteko. Garaia da bere langile guztiei eragiten dieten arazo larriak premiaz konpontzen zentratzeko.
Aldarrikatzen dugu:
Soldata Duinak BEREHALA: CCOOren soldata-proposamena ezartzea IIP guztientzat.
Sustapen Blokeoari Amaiera: Muga arbitrarioak kentzea, erabateko gardentasuna eta egiaztapenaren ondoren IIP guztientzako, IID langileak barne, sustapen automatikoa. Ikerketa Irakasleentzako arau-garapen premiazkoa eta justua, eta haien eskubide guztien benetako aitorpena.
Epai Judizialak Zorrotz Betetzea: Doktoretza ondokoen soldatak (Agregatu mailarekin parekatzea), Salas/Zambrano langileen nagusiaren kuota osorik eta berehala itzultzea, Marie Curie Langileen soldata-igoerak, seiurtekoak langile GUZTIENTZAT.
Benetako Negoziazio Kolektiboa Ikerbasquerentzat: UPV/EHUk kontratatutako Ikerbasque langileen baldintzak premiaz erregularizatzea, haien legezkotasuna, egonkortasuna eta eskubideak bermatuz.
Irtenbideak Prestakuntzan eta Kontratupean dauden Ikertzaileentzat: Doktoretza aurrekoen soldata-eskala bikoitzari amaiera ematea. Salas/Zambrano talentua modu eraginkorrean atxikitzeko plana. Marie Curie langileekin legez kanpoko praktikak (Itzarriren kenketa) bertan behera uztea.
Egonkortasuna eta Prekarietateari Amaiera kontratazio guztietan.
HRS4R Estrategiaren Benetako Aplikazioa, Ez Selektiboa: Lan-baldintzen hobekuntzak guztientzat izatea, eta ez soilik nazioarteko galeriari begirako etiketa bat, Nazioartekotze Planean nahi den bezala.
Erakunde baten sinesgarritasuna bere egintzek neurtzen dute, ez esloganek, kanpaina mediatikoek edo bere langileentzako hobekuntza ukigarrietan gauzatzen ez diren planek. UPV/EHUk egunero handi egiten dutenak zainduz eta errespetatuz hasi behar du. Garaia da talentu propioan inbertitzeko, atzerrian kea saldu aurretik.
ccooupv-bi@ehu.eus
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina