ZUGATIK, NIREGATIK, GU GUZTIONGATIK
Indarkeria matxistak lanean:
Ondo
dakigunez, lantokiak ez dira indarkeria matxistetatik at dauden guneak,
eta, bereziki, sexu-jazarpeneko eta jazarpen sexistako egoeretatik
kanpo daudenak.
Badakigu, halaber, oso errealitate ikusezina dela
oraindik ere, eta emakumeek isilik bizitzen jarraitzen dutela, eta,
askotan, salatzeko beldurrez, osasun fisikoan edo psikologikoan ondorio
latzak eraginez.
Badakigu, laguntzarik ez dagoenez, egoera
horietako asko bajetan amaitzen direla edo, are gehiago, emakumeak beren
lanpostuak uzten ari direla. Onartezina da. Eta konpromisoa hartzen
dugu horri aurre egiteko behar diren bitarteko sindikal guztiak jartzen
jarraitzeko.
Kalkuluen arabera, Espainian bizi diren eta bizitzan
noizbait lan egin duten 16 eta 74 urte bitarteko emakume guztietatik, %
28,4k (4.489.219) sexu-jazarpena jasan du lanean bizitzako uneren
batean. Genero Indarkeriari buruzko Europako Inkestaren neurketen
arabera, hauek dira sexu-jazarpeneko portaera ohikoenak:
- Gorputz edo bizitza pribatuari buruzko txantxa lotsagabeak edo iraingarriak: % 18,0 (2.853.602).
- Kalkuluen arabera, emakumeen % 10,9k (1.719.113) iradokizun desegokiak jaso ditu hitzordua izateko.
- Kalkuluen arabera, emakumeen % 10,4k (1.649.373) nahi gabeko kontaktu fisikoa izan du.
- Emakumeen % 7,4k (1.168.106) sexu-iradokizun desegokiak jaso ditu.
Lan-eremu
seguruak eta indarkeriarik gabekoak aldarrikatzen ditugu. Gure aktibo
sindikal osoa konprometitzen dugu jokabide erasotzaile horiek salatzeko
eta desagerrarazteko eta emakumeei laguntzeko.
Indarkeria matxista UPV/EHUn:
Indarkeria
matxisten aurkako protokoloa oso gutxi erabiltzen da, eta ez dator bat
lantokietako indarkeria matxistei buruzko estatistikek diotenarekin.
Zehazki, bizitzan noizbait 4 emakumetik 1i eragiten dio.
Berdintasun
Planaren negoziazioan, CCOOk langileen zerbitzuetako langileentzako
prestakuntza espezifikoa diseinatzeko eta eskaintzeko beharra planteatu
zuen, indarkeria matxistaren biktima diren emakumeen eskubideei buruz.
Protokoloa
erabiltzen duten emakumeei laguntza psikologikoa, medikoa eta juridikoa
eskaintzea izan zen beste proposamenetako bat.
Bi proposamenak atzera bota ziren.
Indarkeria matxista prebenitzeko prestakuntza:
Indarkeria
matxisten aurkako protokoloek indarkeria hori gertatu ondoren esku
hartzen dute. Baina nola aurrea hartu? Badakigu indarkeria jaio aurretik
hasi eta bizitza osoan irauten duten desberdintasun-egoeren icebergaren
punta baino ez dela.
Berdintasunaren helburuak tresna ugari
eskatzen ditu. Horietako bat kontzientzia hartzea da, eta horrek, aldi
berean, prestakuntza egokia eskatzen du.
Hezkuntza-komunitate
baten parte gara. Hala ere, 2023an, irakasle eta ikertzaileen taldeko 40
pertsonak eta TEKAZELko 3k baino ez zuten parte hartu Berdintasunerako
Zuzendaritzak eskainitako prestakuntzan. Ikastaro horietan parte hartzen
duten gizonen ehunekoa ez da % 15era iristen.
Oraindik ere
emakumeak gehiengo handia gara berdintasunari buruzko prestakuntzari
dagokionez. Hau da, jakitun izateko prestatzen gara, prebenitzeko,
aurreikusteko, etor daitekeenerako prest egoteko. "Emakumeen kontua"
izaten jarraitzen du.
Obligazio bat gehiago gure kontura.
Bitartean,
UPV/EHUko gizonak, dena delakoagatik, ez daude prestakuntza horretan
interesatuta, ez dira interpelatuta sentitzen, ez dira haiekin joaten.
Agian ez dute behar?
Badirudi asmo onak ez direla nahikoak.
Berdintasunerako prestakuntzak balio erantsia izan behar du, eta, horren
ondorioz, gizonek interesa izan behar dute.
Bestalde, nekez bete
daiteke kargu publiko bat modu egoki, berdintasunezko eta arduratsuan,
berdintasun-politikei eta -araudiei buruzko oinarrizko ezagutzarik ez
badago.
CCOOk proposatu zuen UPV/EHUren Berdintasun Planean neurri hauek sartzea:
- Berdintasuneko derrigorrezko prestakuntza ikastetxeetako eta sailetako zuzendaritzentzat.
- Berdintasunaren arloko prestakuntzak balio kuantitatiboa izan behar du:
- TEKAZELen eta irakasle eta ikertzaileen sarbide- eta sustapen-prozesuetako puntuazio zehatza.
- Ordainsari-osagarriak eskuratzeko prozesuetako puntuazio zehatza.
- Berdintasunari buruzko prestakuntza, koordinazio-lanpostuetara eta buruzagitzetara sartzeko baldintza gisa.
- Sarbide- eta sustapen-deialdietako baremoetan berdintasun-gaiak sartzea, bai PTGASerako, bai PDIrako.
Proposamen horiek guztiak atzera bota ziren.
Azkenik, Berdintasun Planak honako hau jaso zuen:
Zentro
edo zerbitzu-unitateek eskatuta eta koordinatuta, genero-ikuspegiari
buruzko prestakuntza espezializatua diseinatzea eta genero-indarkerien
aurkako protokoloa aplikatzea.
CCOOn uste dugu berdintasunari eta
indarkeria matxistaren prebentzioari buruzko prestakuntza zerbitzu eta
zentro guztiei eskaini behar zaiela, ez bakarrik eskatzen dutenei,
zeharkako prestakuntza baita. Are gehiago, ziur aski gehien behar
dutenak, hain zuzen ere, eskatzen ez dutenak dira.
Bitxia da
Berdintasunerako Zuzendaritzak eskaintzen dituen indarkeria matxistaren
prebentziorako programak (INDARTU eta ERALDATU) ikasleari bakarrik
zuzentzen zaizkiola. Langileen artean ez al da beharrezkoa indarkeria
matxistaren prebentzioa? Graduatzean konpontzen den arazo bat izango da?
Nolanahi ere, 5 gizonek bakarrik amaitu zuten programa hori 2023an.
Eta zer diote errektoretzarako hautagaitzek gai horri buruz?
Eva Ferreirak honako hau proposatu du:
“Gune seguruak eta errespetuzkoak sortzea:
Jazarpenik, diskriminaziorik edo indarkeriarik gabeko unibertsitate giro segurua sustatuko duten politikak garatuko ditugu.
Sentsibilizazio eta prebentzio programak abiaraziko ditugu genero berdintasunaren, aniztasunarekiko errespetuaren eta bizikidetzaren arloan, eta salaketa bide irisgarriak eta konfidentzialak ezarriko ditugu edozein gertakarirentzat..”
Joxerra Bengoetxeak honako gogoeta hau egin du ikasleari soilik erreferentzia eginez:
“Berdintasunerako Zuzendaritza eta UPV/EHUko Genero Indarkeriaren Aurkako Protokoloa-ren ezagutzaren gradua ez da oso altua, eta ikasle batzuek salatu dute ez duela behar bezala funtzionatzen.”
Ikus dezakegu ez dagoela neurri espezifikorik, ez berritzailerik, jada existitzen ez den eta ezagutzen ez dugun ezer.
Zer
gertatzen da laneko indarkeria matxisten aurka eta UPV/EHUko langileen
osasunaren aurka babesteko legezko betebeharrarekin? Kandidaturek ahaztu
egiten al dute lan-baldintzen eta lan-giroaren gaineko erantzukizun
zuzena dutela?
Mugimendua oinez erakusten da, eta konpromisoa?
UPV/EHU
funtsezko erakundea da euskal gizartean. Bertako langileek,
prestakuntza kualifikatua izanik, belaunaldi berriak prestatzeko ardura
dute. Prestakuntza, alderdi teknikoa ez ezik, UPV/EHUren balioen
transmisioa ere barnean hartzen duena, besteak beste, emakumeen eta
gizonen arteko berdintasuna.
Hala ere, UPV/EHUko langileei ez
zaie emakumeen eta gizonen arteko berdintasunari buruzko prestakuntzarik
eskatzen. Hautaketa-prozesuetan edo lanbide-sustapeneko prozesuetan ere
ez da baloratzen. Hau da, ez da ez beharrezkotzat ez desiragarritzat
jotzen.
Nola ezabatu desberdintasunak identifikatzeko gai izan gabe?
Urtero,
azaroaren 25ean, UPV/EHUk ekitaldi instituzional bat antolatzen du,
baina benetan ba al dago indarkeria matxistaren aurkako estrategiarik
UPV/EHUn? Protokolo batetik harago, zein da legezko betebeharra eta ia
erabiltzen ez dena?
Lankideok, noiz arte itxaron behar dugu UPV/EHUn indarkeria matxista desagerrarazteko?
Gure Langile Aldizkariaren ale berezia irakurtzea ere gomendatzen dizugu. CCOO UPV/EHUko langileen defentsan!AFILIATU CCOO: ONDO DATORKIZU!! 94 601 2437
ccooupv-bi@ehu.eus