IIP UPV/EHUko SOLDATA VS BIGARREN HEZKUNTZA
Herenegun, abenduak 8, Unibertsitateko sailburuak UPV/EHUko ordainsariei buruzko azterketa bat argitaratu zuen bere blog pertsonalean. Bere testuak, aritmetikan trebea eta Estatuko beste unibertsitate batzuekin egindako konparaketetan oinarritua, ideia nagusi bat instalatu nahi du iritzi publikoan: "Euskal unibertsitatean oso ondo kobratzen da". Hala ere, sailburuaren batez bestekoek langileen hipotekak ezkutatzen dituzte. CCOOtik ez dugu eztabaidatuko "kostu unitarioen batez bestekoekin", karrera amaierako 60 urteko katedratiko baten soldata 30 urteko Irakasle Laguntzaile Doktore baten prekarietatearekin nahasten baitute. Batez bestekoak aurrekontuak koadratzeko balio dute, ez fakturak ordaintzeko.
Gaur Karrera Teknikoaren Simulazio hau argitaratzen dugu, urtez urteko azterketa forentsea, kontakizun ofizialak ezkutatu nahi dituen LAU KONTRADIKZIOAK azaltzeko:
Kontakizun Ofizialaren Lau Kontradikzioak
1. Ispiluaren Kontradikzioa: Murtziarekin ala Euskadirekin lehiatzen dugu?
Sailburuak gure soldatak bizi-kostua erabat txikiagoa den beste autonomia-erkidego batzuetako unibertsitateetakoekin alderatzen tematzen da. Euskal talentu gaztearen benetako lehia ez da Salamancako Unibertsitatea; Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Saila da. Eta datuen errealitate tematia da Bigarren Hezkuntza aukeratzen duen tituludun batek bere lehen urteetan Unibertsitateko ikerketa-karrera aukeratzen duenak baino % 125 gehiago kobratzen duela.
2. "Excelentzia Izoztuaren" Kontradikzioa
Sailak Unibasq-eko osagarriekin harrotzen da, soldatak batez bestekoaren gainetik igotzen dituen koroaren harribitxi gisa. Esaten ez duena da osagarri horien zenbatekoak (C, B eta A mailak) 209/2006 Dekretuan izoztuta daudela. 2025ean abangoardiako bikaintasuna eta ikerketa eskatzen dizkigute, baina duela 19 urteko prezioetan ordaintzen digute. Batez besteko KPIa bi hamarkadatan % 43 igo den bitartean, bikaintasunaren "sariak" berdin balio du oraindik. Herdoildutako pizgarri-sistema batez harrotzea ez da unibertsitatearen defentsa, utzikeria baizik.
3. Kudeaketaren Kontradikzioa: Aitorpena vs. Inertzia
Hemen dago 2025eko bidegabekeria konparatiborik handiena. Eusko Jaurlaritzak % 30eko igoera espezifikoa adostu du Bigarren Hezkuntzako zuzendaritza-karguetarako, berariaz aitortuz haien ardura-karga. Zein izan da unibertsitateko kudeaketaren aldeko apustua? Batere ez. Institutuetan ordainsaria igotzen den bitartean, UPV/EHU atzean geratzen da. Datuak tematiak dira: gaur egun, Institutuko zuzendari batek % 67 gehiago kobratzen du bere karguan (12.075 €) Fakultateko Dekano batek baino (7.245 €). Administrazioak unibertsitateko kudeaketa Bigarren Hezkuntzako zentro baten kudeaketa baino askoz gehiago baloratzen du.
4. Denboraren Kontradikzioa: "Sorpassoa" 58 urterekin
Sailburuak azken soldatez hitz egiten du. CCOOk bizi-zikloez hitz egiten du. Gure simulazioak erakusten du, nahiz eta "karrera perfektua" izan (geldialdirik gabe, lehenengoan akreditatuz eta seiurtekoak hutsik egin gabe pilatuz), IIP batek hamarkadak behar dituela gaztaroan galdutako dirua berreskuratzeko. Sistemak ikerketa-rankinak finantzatzen ditu bere ikertzaileen prekarietatearen kontura 15 urtez. "Soldata lehiakorra" hipoteka ordainduta dagoenean eta bizitza konponduta dagoenean iristen da.
Galdutako Aukera: Berezitasunaren Ezezkoa
Zenbakietatik haratago, funtsezko posizio politikoa salatu behar dugu. Ez dirudi Unibertsitate, Zientzia eta Berrikuntzako sailburu bati Euskal Unibertsitate Publikoaren finantzaketaren aurka buru-belarri borrokatzea dagokionik. Ulertezina da unibertsitate-sistemaren arduradun nagusiak:
- Legezko agindua alde batera uztea: LOSUk (Unibertsitate Sistemaren Lege Organikoa) aukera paregabea eskaintzen du finantzaketa 2030ean BPGaren % 1era igotzeko. Hori aprobetxatu beharrean, Sailak aitzakiak bilatzen ditu hura ez betetzeko.
- Gure berezitasuna alde batera uztea: UPV/EHU Estatuko bakarra da bere izaera elebidun eta multi-campusagatik. Egiturazko faktore horiek zerbitzua garestiago egiten dute eta baliabide gehigarriak behar dituzte, ez ezkutuko murrizketak.
- Euskararen finantzaketa alde batera uztea: Legeak berak elebitasunarentzako finantzaketa gehigarri espezifikoa aurreikusten du, hain zuzen ere gurea bezalako unibertsitateek Estatuko gainerakoekin baldintza desberdinetan lehiatu behar ez izateko. Baliabide horiek ez eskatzeari uko egitea eta "batez bestekoan egotearekin" konformatzea funtzio-utzikeria da.
Orain bai, gure simulazioa.
Simulazio Teknikoa: Oztopo Karrera
Helburua: Profil berdinak dituzten bi pertsona graduatuen, 25 urterekin (2025) euskal sistema publikoan ibilbide profesional desberdinak egitea erabakitzen dutenen, nominaren eta metatutako ondarearen bilakaera konparatua bistaratzea.
1. Fasea: Basamortuko Zeharkaldia (1-4 urte)
Konparatiba: Gelako Irakaslea vs. Doktoretza Aurreko Ikertzailea. IIPk Irakasle Laguntzaile Doktorearen soldataren portzentajeak kobratzen ditu (% 56, % 56, % 60, % 75). Biek hirurtekoak (x14) kobratzen dituzte 3 urte betetzean.
| Karrera Urtea | Adina | Bigarren Hezkuntzako Soldata Gordina (A1) | UPV/EHUko Soldata Gordina (Doktoretza aurrekoa) | URTEKO ALDEA (IIPren Galera) |
|---|---|---|---|---|
| 1. urtea | 25 | 44.264 € | 19.503 € | - 24.761 € |
| 2. urtea | 26 | 44.264 € | 19.503 € | - 24.761 € |
| 3. urtea | 27 | 44.979 € (1. Hirurtekoa) | 20.896 € | - 24.083 € |
| 4. urtea | 28 | 44.979 € | 26.835 € (1. Hirurtekoa barne) | - 18.144 € |
| GUZTIRA | METATUA: 178.486 € | METATUA: 86.737 € | GALERA 1. FASEA: - 91.749 € | |
1. Faseko Ondorioa: 30 urte bete aurretik, IIPk ia 92.000 € gutxiago irabazi du bere promozioko lankidearekin alderatuta. Pisu txiki bat edo hipoteka handi baten sarrera.
2. Fasea: Irakasle Laguntzaile Doktorearen Miraila (5-9 urte)
IIP irakaskuntza-karreran sartzen da Irakasle Agregatuaren (Irakasle Laguntzaile Doktorea) kontratuarekin. Etapa honetan, irakasleak osagarrien burokraziari eta bere lehen seiurtekoaren eskaera atzeratzeko estrategiari aurre egiten dio, "Baxua" ordainsariarekin ez finkatzeko.
| Urtea | Adina | Bigarren Hez. Mugarriak | Bigarren Hez. Soldata | UPV/EHU Mugarriak | UPV Soldata (x12 aldatu.) | Urteko Aldea |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 5. urtea | 29 | 44.979 € | Agregatu Kontratua | 35.542 € | - 9.437 € | |
| 6. urtea | 30 | 1. Seiurtekoa + 2. Hirurtekoa | 46.990 € | 2. Hirurtekoa + 1. Bosurtekoa (Baxua) | 37.726 € | - 9.264 € |
| 7. urtea | 31 | 46.990 € | C1 Kobratu | 39.351 € | - 7.639 € | |
| 8. urtea | 32 | 46.990 € | C1 + B1 Kobratu | 40.951 € | - 6.039 € | |
| 9. urtea | 33 | 3. Hirurtekoa | 47.705 € | 3. Hirurtekoa + C2 + B1 Kobratu | 42.166 € | - 5.539 € |
| GUZTIRA | METATUA 2. FASEA: 233.654 € | METATUA 2. FASEA: 195.736 € | GALERA: - 37.918 € | |||
3. Fasea: Egonkortzea eta Abiadura Hartzea (10-20 urte)
IIPk Irakasle Agregatuaren (Iraunkorra) plaza lortzen du 10. Urtean. Etapa honetan, seiurtekoak ordainsari osoarekin ("Altua") desblokeatzen dira eta merezimenduen metaketa azkartzen da.
IIPk Bigarren Hezkuntzako urteko soldata gainditzen du lehen aldiz 11. Urtean (35 urte). Hala ere, 44 urterekin, IIPa oraindik urrun dago gaztaroan izandako galera ekonomikoa konpentsatzetik.
| Urtea | Adina | IIP (UPV/EHU) Mugarriak | UPV Soldata Gordina | Bigarren Hez. Mugarriak | Bigarren Hez. Soldata Gordina | Urteko Aldea |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 10 | 34 | Agregatu Plaza + C2 + B1 | 46.035 € | 47.705 € | - 1.670 € | |
| 11 | 35 | 1. Seiurtekoa Kobratu + 2. Bosurtekoa (Agregatua) | 49.507 € | 47.705 € | + 1.802 € | |
| 12 | 36 | 4. Hirurtekoa + B2 Kobratu | 52.122 € | 4. Hirurtekoa + 2. Seiurtekoa | 49.716 € | + 2.406 € |
| 13 | 37 | (2. Seiurtekoa Eskatu) | 52.122 € | 49.716 € | + 2.406 € | |
| 14 | 38 | 2. Seiurtekoa Kobratu | 53.858 € | 49.716 € | + 4.142 € | |
| 15 | 39 | 5. Hirurtekoa | 54.573 € | 5. Hirurtekoa | 50.431 € | + 4.142 € |
| 16 | 40 | 3. Bosurtekoa Kobratu | 56.309 € | 50.431 € | + 5.878 € | |
| 17 | 41 | 56.309 € | 50.431 € | + 5.878 € | ||
| 18 | 42 | 6. Hirurtekoa | 57.024 € | 6. Hirurtekoa + 3. Seiurtekoa | 52.442 € | + 4.582 € |
| 19 | 43 | (3. Seiurtekoa Eskatu) | 57.024 € | 52.442 € | + 4.582 € | |
| 20 | 44 | 3. Seiurtekoa Kobratu | 58.760 € | 52.442 € | + 6.318 € | |
| 44 URTEKO ONDARE SALDOA | GERATZEN DEN ZULOA: - 89.201 € | |||||
Galera metatua (1-10 urte): - 131.337 € | Metatutako Superabita (11-20 urte): + 42.136 €
Ondorioak: Ondarearen Orbaina eta Bizitza Inpaktua
Karrera osoaren azterketa matematikoak erakusten du ustezko "etorkizuneko konpentsazioa" finantza-tranpa bat dela. UPV/EHUko ordainsari-sistemak ez du bikaintasuna saritzen; ikertzailearen gaztaroa hipotekatzen du, zortea izanez gero, berdinketa beranduegi iristen den zahartzaroa finantzatzeko.
Berreskuratze Puntuaren Kalkulua
Noiz berdintzen da? 44 urterekin, bi hamarkada lanean eta bikaintasuna lortu ondoren, IIPk oraindik ere 89.201 € gutxiago ditu bere kontu korronte historikoan institutuko lankideak baino.
Adin horretatik aurrera, IIPk 6.500 € inguruko soldata-abantaila mantentzen du urtero Bigarren Hezkuntzarekiko.
Berreskuratze adina: 44 urte + 14 urte = 58 URTE.
UPV/EHUko IIPk ez du Bigarren Hezkuntzako irakasle batek irabazitako ondare osoa berdintzea lortzen 58 urte bete arte, eta hori guztia dena ondo ateratzen den eszenatoki ideal batean.
25 eta 58 urte bitartean egindako ahalegin gehigarri guztiak (tesiak, akreditazioak, ikerketa, kudeaketa) ez du balio izan diru gehiago irabazteko, baizik eta bere bizitzaren lehen erdiko soldata-prekarietateak sortutako zorra itzultzeko besterik ez. Benetako etekin garbia erretiroa hartu aurreko azken 7-9 urteetan bakarrik existitzen da.
Gizarte eta Berdintasun Inpaktua
- Hamarkada Galdua (25-35 urte): -130.000 €ko "zuloa" etxebizitza eskuratzeko eta familia osatzeko etapa kritikoan gertatzen da. Bigarren Hezkuntzako irakasleak 26 urtetik aurrera du banku-kaudimena, baina IIP arrisku finantzarioko profila da 35 urte bete arte.
- Amaren Zigortzea: Bigarren Hezkuntzako eredua begetatiboa da (denbora aldekoa da, bajek balio dute). UPV/EHUko eredua lehiakorra da (argitaratzen ez baduzu, ez duzu kobratzen). Ikerketa-eskakizun handieneko etaparen eta amatasunaren adin biologikoaren kointzidentziak osagarri-sistema emakumeak ekonomikoki zigortzen dituen iragazki bihurtzen du, berreskuratze finantzarioaren adina 60 urtetik haratago atzeratuz.
Eliteko langileei Bigarren Hezkuntzako irabaziekin berdintzeko 58 urte arte itxaronarazten dien soldata-sistema ez da bikaintasun-eredu bat, finantza- eta bizi-sakrifiziozko eredu bat baizik.
Sartu CCOOn eta Defendatu Zure Eskubideak!
EGIN ZAITEZ CCOOko KIDE: ONDO DATORKIZU!
Jarrai gaitzazu eta Partekatu Komunikatu hau:
© CCOO UPV/EHU. Eskubide guztiak erreserbatuta.
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina