ERABILI ETA BOTATZEKO IKERTZAILEAK

Pandemia garaian, ikertzaile horiek etxera itzul zitezen limurtu zituzten, beren ikerketa-lana hemen jarraitu ahal izateko promesarekin, lan-baldintza duinekin. Engainatuak izan ondoren, orain ikertzaile horiek ziurgabetasunez ikusten dute beren lan-etorkizuna.

Espainiako unibertsitate-sistema birkualifikatzeko laguntzen "onuradun" diren pertsonak dira, Margarita Salas modalitatean, eta, bereziki, María Zambrano.

Aurrekariak:

Gogoratzen baduzue, langile horiek jasan zuten lehen kolpea izan zen benetan jasoko zuten soldata ez zetorrela bat ministro-aginduan iragarritakoarekin. Salbuespenen bat izan ezik, unibertsitateek, UPV/EHUk barne, langile horien soldatatik kuota patronala ken zezaketela erabaki zuten. Praktika hori legez kanpokoa da, eta soldataren heren bat murrizten du gutxi gorabehera [1 ].

CCOOk epaitegira eraman zuen gai hori, EAEANk bi aldiz eman digu arrazoia, praktika hori legez kanpokotzat joz, eta Auzitegi Gorenak erabaki zain gaude, UPV/EHUk epaien aurkako errekurtsoa jartzea erabaki baitzuen. Hala ere, beste unibertsitate askok, CCOOk arrazoi duela ikusita, "akats" hori zuzentzea erabaki dute, baina ez da horrela UPV/EHUren kasuan [2], [3], [4].

Egia da deialdi horiek hasieratik okertuta zeudela eta erantzukizuna ez dela unibertsitate kontratatzaileena bakarrik. Diru asko zegoen jokoan Europako Next Generation funtsetatik, eta oso zaila zen horiei uko egitea. Ministerioak epe oso laburrak eskatu zizkien unibertsitateei laguntzak ebazteko, eta hori aitzakia izan zen deialdiak martxan jartzeko sindikatuekin ez negoziatzeko, horrek dakartzan ondorio nabariekin.

Agian aitzakia hori erabil liteke hasiera batean, baina UPV/EHU tematu egin zen legez kanpoko praktika horrekin bigarren deialdian ere jarraitzera, eta are gehiago okertu zituen langile horiek kontratatzeko baldintzak, argitaratu berri den Zientziaren Legea ezin betetzeko aitzakiarekin, bere garaian [5] salatu genuen bezala.

Zorionez, eta CCOOren lanari esker, lehen eta bigarren deialdietako langileen arteko diskriminazio hori nolabait arintzea lortu genuen. [6]

Zein da egungo egoera?

Auzitegi Gorenak patronalaren kuotari buruzko erabakia noiz hartuko zain gauden bitartean, lehen deialdiko langileek aspaldi amaitu zituzten kontratuak eta bizitza bilatu behar izan zuten. Ibilbide bikainak dituzten pertsona horietako asko erabili eta botatzeko kleenex bat bezala sentitzen dira, eta berriro emigratzeko erabaki gogorra hartzera eraman dituzte, hemen aurkitzen ez dituzten lan-baldintzen bila. Eta orain, bigarren deialdikoak, aurtengo abenduan amaitzen dira kontratuak, eta badirudi bide berari jarraitu beharko diotela, salbu eta horien aldeko apustua egitea erabakitzen badugu eta konponbideak ematen baditugu.

CCOOk aldebiko bilera eskatu zuen irakasle eta ikertzaileen errektoreordearekin eta Ikerketako errektoreordearekin, langile horientzako irtenbideren bat aurki ote zitekeen ikusteko. Halaber, puntu hori joan den maiatzaren 23ko plangintza-batzordearen gai-zerrendan sartzea eskatu genuen, baina bilera batean zein bestean ez zen inolako neurririk aurreikusi hain kualifikatuta dauden langile horiek talentua atxikitzeko.

Zer proposatzen du CCOOk?

CCOOk pertsona horien defentsarekin jarraitzen du, eta nolabait atxikitzeko premiazko neurriak eskatu dizkio UPV/EHUri. Irtenbideak balioestea proposatzen dugu, talentua atxikitzeko beste unibertsitate batzuek abian jarri dituztenak bezalakoak, adibidez:

1- Salamancako Unibertsitatea: ikusi dugu unibertsitate hau arduratu dela finantzazioa lortzeaz bere langile María Zambranoren kontratuak beste urtebetez luzatzeko, horrela R3 akreditazioa lortzeko denbora nahikoa izan dezaten eta egonkortzeko aukerak izan ditzaten [7].

2- Vigoko Unibertsitatea: kasu honetan, Talentu Ikertzailea Atxikitzeko Programa bat sortu dute, jende kualifikatu hori bertan gera dadin.

CCOOtik langile horien kontratuak urtebetez luzatzearen aldeko apustua egiten dugu eta irakaskuntza eman ahal izan dezaten, alde batetik, Zientziaren Legeak ezartzen duen kontratuaren 3 urteko gutxieneko iraupeneko betekizunera egokitu daitezen, eta, bestetik, luzapen horiek amaitu ondoren egiaztatzeko eta egonkortu ahal izateko denbora izan dezaten. Bien bitartean, Talentu Ikertzailea Atxikitzeko Plan bat diseinatu behar da UPV/EHUn.

Zirkunstantziek laguntzen dutela uste dugu, eta aprobetxatu egin behar ditugula. Batetik, Estatuko Gobernuak 2025eko Estatuko Aurrekontu Orokorren birjarpen-tasa ezabatuko duela agintzen du, CCOOren aldarrikapen historikoa, eta, beraz, langileen sektoreen artean egon daitezkeen interes-gatazkak saihestuko lirateke. Bestetik, Zientzia eta Unibertsitate sailburuak ikerketa eta unibertsitate-beketan urteko % 6ko igoera iragarri berri du, eta Margarita Salas eta María Zambrano langileak kontuan hartzea eskatzen dugu, talentu-ihesa saihesteko.

Euskal gizarteak ikertzaile bikainak izatea merezi du. Ez ditzagun ikertzaile bikain hauek joan. Garaiz gabiltza.

Egoera horretan zauden pertsona bazara:
Espero dugu informazio hau baliagarria izatea zure lan-egoeraren laburpen gisa, UPV/EHUn zure eskubideak defendatzen dituen sindikatua zein den egiazta dezazun. Eman pausoa eta bat egin CCOOrekin zure lan-baldintzak hobetzen laguntzeko. Afiliatu!