USLO LANTALDEAREN BIGARREN BILERA

Espainiako unibertsitate publikoak finantzatzeko planaren batzordea. Unibertsitate Sistemaren martxoaren 22ko 2/2023 Lege Organikoaren 55.2 artikulua

Otsailaren 15ean, osteguna, Unibertsitateen Lege Organikoa garatzeko lantaldearen bigarren bilera izan da, Unibertsitateen Idazkari Nagusia buru eta autonomia-erkidegoen, CRUEren eta ordezkaritza handieneko sindikatuen ordezkaritzarekin.

Bilera horretan, zenbait jarduera-proposamen baloratu dira, ministerio-ordezkaritzaren hitzetan, Espainiako unibertsitate publikoen irakasle eta ikertzaileen prekarietatearen eta behin-behinekotasunaren aurka borrokatzeko helburuarekin; izan ere, unibertsitate horien % 15ek soilik betetzen dute % 8tik beherako behin-behinekotasunaren baldintza, USLOk berak eskatzen duenaren arabera. Nolanahi ere, alderdiok adostu dugu USLOren aplikazioari buruzko eztabaida ezin dela gai horretara bakarrik mugatu, geroko bileretan landu beharreko beste gai asko geratzen baitira (dedikazioa, finantzaketa, TEKAZEL, etab.).

Bilera horretan, kontuan hartu da Ministerioak aurkeztutako dokumentua, "Unibertsitate publikoen operatibitatea errazteko ekintzen proposamena, irakasle eta ikertzaileen eremuan USLO ezartzeko" izenekoa. Horretarako, bi proposamen egin dira:

1. "Programa Integra" izenekoa. Programa horren helburu nagusia 4.200 irakasle laguntzaile doktore berri sartzea da, Ministerioak uste baitu figura horrek unibertsitateko plantillak gaztetzea eta sendotzea errazten duela. Programa honi dagokionez:

• Plazak 2024/2025 eta 2027/2028 ikasturteen artean eskainiko dira.

• Ministerioak plazen 1/3ren finantzaketa bere gain hartzea proposatu du (1.364 plaza 2024/2025 ikasturtean), eta Autonomia Erkidegoek gainerako 2/3ak hartuko lituzkete beren gain hurrengo ikasturteetan. Benetan, bermatutako gauza bakarra lehenengo urtea aplikatzea izango litzateke (1.364 plaza), eta bigarren eta hirugarren mailako gainerako plazak Autonomia Erkidegoen adostasunaren eta borondatearen mende egongo dira, eta une honetan ez dira nahitaez bete beharko.

• Irakasle laguntzaile doktoreen plazak Autonomia Erkidegoaren arabera banatzea Ministerioaren eta Autonomia Erkidegoen artean adostuko da; gero, autonomia-erkidego bakoitzak bere ardurapeko unibertsitateekin batera zehaztuko du plazen banaketa eta aldi baterako hedapena.

• Programa horren helburua unibertsitateko aurrekontuetan gutxienez BPGren % 1 lortzea izango litzateke.

• Lanpostuen zehaztapena eta deialdiaren behin-behinekotasuna unibertsitateen beharretara egokitu ahal izango dira.

Kapitulu hau, Autonomia Erkidegoen desadostasunen aurrean, finantzaketaren erantzunkidetasuna alderdi bakoitzak finantzatu beharreko plazen % 50ean kokatzea eskatu baitute, atzeratu egin da hurrengo bilerara arte, otsaila amaitu baino lehen.

2. Hasiera batean, Goi-mailako Arte Irakaskuntzen Legean (une honetan zuzenketak aurkezteko izapidean) sartu beharreko Xedapen Gehigarri baten bidez aldatuko da USLO. Honako hauek izango dira aldaketak:

• Unibertsitateen estatutuak egokitzeko epea 2 urtetik 3ra luzatzea.

• Zazpigarren xedapen iragankorrean (unibertsitate publikoetako irakasle elkartuen plazak egonkortzeko prozesua) eta hamabigarren xedapen iragankorrean (irakasle eta ikertzaile iraunkorren dedikazio-erregimena egokitzea) jasotako neurriak ezartzeko gehieneko epea 2027-2028 ikasturtearen amaieran ezartzea (2028ko ekaina). Horrek esan nahi du:

  • Egonkortze-prozesuak, hasiera batean 2024ko abenduaren 31rako aurreikusita zeudenak, 2028ko ekainera arte atzeratu daitezke, deialdia egin duen unibertsitateak hala uste badu.

  • Horrek irakasle elkartuen egungo 6+6 eta 5+5 kontratuen iraupena luzatzea ekar dezake, aplikatu beharreko egutegi berriaren arabera.

  • Bestalde, 2024/2025 ikasturtearen hasieratik 2028/2029 ikasturtearen hasierara atzeratuko litzateke lanaldi osoko irakasle eta ikertzaileentzako gehieneko dedikazioen aplikazioa (240 ordu, USLO doktore laguntzailea izan ezik, 180 izango bailituzke).

• Unibertsitate publikoek, beren gobernu-organoen bitartez, aurreko paragrafoan xedatutakoa unibertsitate bakoitzean behar bezala inplementatzen dela bermatzeko beharrezkoak diren jarduketen berariazko denbora-esparrua ezarriko dute. Aldi baterako proposamen bakoitza dagokion autonomia-erkidegoari eta unibertsitate-arloan eskumena duen ministerioari jakinarazi beharko zaio, ados egon dadin eta jarraipena egin diezaion.

• Unibertsitateek, beren gobernu- eta negoziazio-organoen erabakiarekin, aldatu egin ahal izango dituzte USLOren zazpigarren eta hamabigarren xedapen iragankorrei erreferentzia egiten dieten prozesuetarako ezarritako epeei dagokienez lan-arloan lortutako akordioak, epe berrietara egokitzeko.

Eta, gai-zerrendan agertu gabe, ordezko irakasleen eta beste lan-kontratu publiko edo pribatu batzuen arteko bateragarritasuna planteatu dute autonomia-erkidegoek.

Aurreko komunikatuan adierazi genuen bezala, CCOOk txalotu egin du lege berriak Espainiako unibertsitate publikoaren arazo larrienetako bat mahai gainean jartzea: irakasleen prekarietatea. Hala ere, mesfidantza adierazi dugu proposatutako neurrien aurrean, izan ere:

1. Ez da kuantifikatzen INTEGRA programaren zenbatekoa eta horrek unibertsitateko aurrekontuetan izango dituen benetako ondorioak. Ez gara soilik Laguntzaile Doktoreen 4.200 plaza "sortzeaz" ari. Irakasle horiek, unibertsitate publikoetan aldi baterako lan egiten dutenekin batera, egonkortzeko eta karrera profesionala egiteko eskubidea dute. Eta horrek zuzenean eragiten die unibertsitateen aurrekontuei etengabe. Ildo horretan, eskatu dugu argi eta garbi ezartzea programa honen finantzaketak ez duela ekarriko unibertsitate publikoen benetako aurrekontuak murriztea.

2. Ez da erabili behar irakasle elkartuen egungo plazak laguntzaile doktoreen plaza bihurtzeko. Irakasle elkartu horiek egonkortzea jada jasota dago OSLUan, eta plaza "erreal" berriak direla ez bermatzeak programaren helburua edukiz hustuko du.

3. Gure ustez, konponbideek figura prekarioen multzoari eragin behar diote. Ildo horretan, eskatu dugu, arrakastarik gabe, aldi baterako irakasleak egonkortzeko epea irakasle bisitarietara ere hedatzea, betiere aplikatu beharreko araudian ezarritako baldintzak betez.

4. Ekintza-proposamenak unibertsitateen ustezko beharrizanetan oinarritzen dira, eragindako irakasleen eskubideak eta errealitateak ahaztuta; izan ere, irakasle horien lan-baldintzak egonkortzeko eta duintzeko eskubidea aldatu egingo da, ez legearen artikuluen arabera, baizik eta unibertsitate bakoitzak aplikazio-epeak neurriz kanpo luzatzean kasu bakoitzean aplikatzen duen irizpidearen arabera.

Eta CCOOk aurrez aurre egin dio aurka:

1. 12. xedapen iragankorraren aldaketa, lanpostuen prekarietatearen aurka borrokatzeko helburuarekin loturarik ez izateaz gain, horretan sakontzen duelako eta desberdintasun handiagoak sortuko dituelako; izan ere, justifikaziorik gabe 240 ordutik gorako dedikazioak luzatzea ahalbidetzen die lanaldi osoko irakasleei, eta dedikazio-eskala bikoitza iraunarazten die irakasle laguntzaile doktoreei, kontratua USLO indarrean sartu aurretik (240 ordu) edo ondoren (180 ordu) sinatu den kontuan hartuta.

2. Erabakitzeko beste unibertsitate-esparru batzuen esparruan negoziazio kolektiboaren esparruan sortutako akordioak aldatzeko aukerarik ere ez jasotzea. Ildo horretan, lortu dugu Hiri Antolaketako Lege Organikoa aplikatzeko eta garatzeko lortu diren akordioak aldatzeko, akordio horiek sinatu diren eremuetako akordioa behar izatea.

Unibertsitateko politikak eta kudeaketa aldatu behar dira, langileek lan-baldintza egonkor eta duinak izan ditzaten, eta hori ezinbestekoa da unibertsitateko kalitatezko zerbitzu publikoa emateko. Horregatik guztiagatik, CCOOk dei egiten die erabakitzeko gaitasuna duten eragile guztiei, unibertsitateen benetako egoerari behingoz aurre egiteko. Langileek ezin dute gehiago itxaron eta norabidea aldatzeko benetako ekintzak ikusi behar dituzte.